به نقل از «تین نیوز»

محمدحسین مهدوی امین الضرب، نماد تجارت مدرن ایرانی

تاریخ انتشار: ۱ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۰۵۶۳۳۴

تین نیوز

حاج محمدحسین مهدوی امین الضرب فرزند حاج محمد حسن امین الضرب، نماد تجارت مدرن ایرانی، در شب ششم محرم الحرام 1289 هجری در تهران متولد شد. تحصیلات ابتدایی خود را نزد معلمین خصوصی آغاز کرد، فقه و اصول فلسفه را در حد سطح تحصیل کرد و ریاضیات و تاریخ و جغرافیا را فرا گرفت. زبان فرانسه را نیز به خوبی آموخت و در مدتی که پدرش میزبان سیدجمال الدین اسدآبادی بود، زبان عربی را به طور کامل از سید فرا گرفت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در شانزده سالگی کار خود را در تجارتخانه پدر آغاز کرد و چند سفر کوتاه به اروپا رفت.

پدرش از تاجران درجه اول تهران و مسئول ضرب سکه های ناصرالدین شاهی بود و خانواده ‌اش دارای نفوذ سیاسی فراوانی بود و همیشه مصدر امور عام المنفعه بودند. و همیشه بخاطر شغل آنها و نفوذشان دشمنان بسیاری داشتند که سعی میکردند به‌ آنها اتهام اختلاس بزنند.  بعد از اینکه ضرابخانه به طرز جدید در ایران تأسیس گردید، ناصرالدین شاه در سال 1300 ه.ق ریاست آن را به امین الضرب واگذار کرد و عایدات آن که سالیانه 25 هزار تومان بود جزء عایدات مالیه مملکت محسوب می گردید.

در اوایل سلطنت مظفرالدین شاه، اموال پدرش را به علت تقلب در پول سیاه توقیف کردند، محمدحسین به تسویه حساب پدر پرداخت و او را از زندان آزاد کرد.

پس از مرگ امین الضرب پدر، مورد توجه مظفرالدین شاه قرار گرفت و ملقب به امین الضرب شد. او که طرفدار حکومت قانون بود، در دوران انقلاب مشروطه از مشروطه خواهان حمایت کرد و حامی مالی آنان بود و در مجلس اول به نمایندگی مجلس شورای ملی از سوی تجار انتخاب و عهده دار نیابت مجلس شد. او در معاملات تجاری به سرعت پیشرفت می‌کرد تا جایی که حتی پیشنهاد تأسیس بانک ملی را به مظفرالدین شاه داد.

در سال 1338 قمری به همراه عده ای از تجار هیأت اتحاد تجار را تشکیل داد و ریاست آن را بر عهده گرفت، پس از کودتای سوم اسفند 1299 به دستور سیدضیاء دستگیر شد و به زندان افتاد. پس از سقوط سید ضیاء از زندان آزاد و در دوره های هفتم، هشتم و نهم مجلس شورا و مجلس مؤسسان به نمایندگی برگزیده شد.

امین الضرب صاحب نخستین کارخانه برق تهران بود و به همین دلیل به امین‌الضرب «پدر برق ایران» لقب داده ‌اند. همچنین برای نخستین بار کارخانه ذوب آهن را به ایران آورد. وی تاجری مشروطه خواه و تجدد طلب بود و مهمترین یادگار او تلاش برای توسعه تجارت بخش خصوصی است. او در اواخر عمر به بیماری قند مبتلا شد و برای معالجه به پاریس رفت، پس از چندی به تهران بازگشت و در تاریخ 26 آذرماه 1311 دار فانی را وداع گفت.

ماندگارترین یادگار او،تأسیس اتاق بازرگانی تهران است که درحال حاضر با عنوان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران 84 سال قدمت دارد.

از خدمات و تأسیساتی که امین الضرب به وجود آورد می توان به این موارد اشاره کرد: 1. ایجاد خط راه آهن بین محمودآباد و آمل ۱۳08ق  2. احداث کارخانه برق  3. احداث کارخانه بلورسازی ۱۳۰۵ق  4. تأسیس کارخانه چینی سازی در تهران  5. ایجاد کارخانه ابریشم تابی و ابریشم بافی  6. بنای کاروانسرای حسن آباد میان راه تهران – قم  7. ساخت راه افجه به تهران  8. پیشنهاد تأسیس بانک در۱۲۹۶ق  9. اقدام مهم دیگر او پیشنهاد احداث اولین کارخانه ذوب آهن ایران در ۱۳۰۴ق بود که امتیاز آن را از شاه گرفت، اما موفق به اجرای آن نشد نام برد.

زمانی که مظفرالدین شاه به سلطنت رسید، وارث شرایطی شد که برای او ناآشنا نبود. تبریز در سال های آخر ولیعهدی وی یکی از مراکز نارضایتی به شمار می رفت و مظفرالدین شاه مجبور به مبارزه با آشوب و احتکار بود. مظفرالدین شاه برای اصلاح چنین شرایطی به امین السلطان حامی امین الضرب که بار دیگر صدراعظم شده بود، دستور داد که مجلس انتظام نرخ تأسیس کند. ریاست این مجلس به امین الضرب سپرده شد. افضل الملک دلایل انتصاب امین الضرب به این مقام را چنین بیان می کند:

« جناب مستطاب صدراعظم دیدند هر کس را بر سر انتظام نرخ بگمارند، باز از ملاکین و محتکرین رشوه می گیرد و قیمت نان را بالامی برد و مردم شورش می کنند. از برای انجام این کار، شخص حاجی محمدحسن کمپانی، امین سابق دارالضرب را برگزید... و این پیرمرد، از حیث عقل و تمول و کفایت و پلتیک تجارتی و کثرت مال و ترقی قیمت اجناس و اعتبار مالی و قولی و وصول کردن مطالبات خود و معروفیت در «فابریکات» و کارخانجات جمیع ممالک اروپ، از جمیع رییس و مرئوس تجار ایران برتر و بالاتر بود. به هر کارخانه فرنگ و فرمایش ساختن اسبابی و آلاتی می داد، فورا تا پنج کرور برای او پارچه و اسباب مهیا کرده، به ایران می فرستادند که او به فروش رساند و قیمت برای آنان، ارسال دارد. چون این تاجر بی طمع و مستغنی از مال برای انجام این خدمت منتخب شد، وی خدمتی به دولت و ملت کرد. »

افضل الملک در مورد مرگ او چنین می نویسد:

« حاجی محمدحسن اصفهانی، امین دارالضرب، معروف به کمپانی که در دوره ناصری و دوره مظفریه اول تاجر محترم معتبر ایران بود و در ولایات خارجه نفوذ و رسوخی داشت و همیشه طرف رجوع کارهای دولت بود، در این اوقات که اداره و انتظام مجلس نرخ با او بود و بسی خدمات به ملت و دولت کرد، که مردم از قحط و غلای این سال رستند، چنین مرد سعادتمندی در اواخر این سال هزار و سیصد و شانزده، در ماه شعبان وفات کرد و عموم اهل تهران برای او طلب مغفرت کردند و محض انتظام نرخی که از او سر زد، او را به خیر و خوشی یاد می کردند... حاجی محمد حسن مرحوم در امر تجارت و کشیدن راه آهن و ترتیب امور سیاسی، شخصی ماهر بود اگر به او امنیت و اطمینان می دادند، وی کار تجارت را به ایران به جایی می رسانید که اهل ایران محتاج به امتعه و اسباب خارجه نشوند، چرخ و ماشین هر کاری را به ایران می آورد و کارخانجات جدیده راه می انداخت. ولی افسوس که او را به بعضی کارها تشویق و ترغیب نکردند...

از آثار خیریه آن مرحوم، چاپ شدن تمام مجلدات در «بحارالانوار» است که مبالغی خطیر صرف کرده، تمام مجلدات را چاپ کرده، مجاناً به مردم داد. دیگر از آثار خیریه او ساختن حجرات متعدده است، به صحن باغ مقبره ابن بابویه، علیه الرحمه، که در یک فرسنگ و نیمی از تهران واقع است. چهارفرسخ راه آهن در مازندران را تا لب دریا کشیده است که حمل مال التجاره به کشتی ها آسان شود. »

خاندان امین الضرب (پدر و پسر) خدمات زیادی را به اقتصاد کشور کردند و پیشرفت صنایع ایران تاحدودی مرهون خدمات این دو شخص است. اسناد موجود نشان می دهد که امین الضرب ها منشاء تأسیس مجالس تجارت در دوران قاجاریه وایجاد رابطه اداری وحقوقی با دولت بودند آنها به خاطر فعالیتهای مختلف اقتصادی جزء دولتمردان اقتصادی کشور و به خاطر سرمایه گذاری و عدم کمک دولت در زمره اربابان صنایع بخش خصوصی بودند. 

 

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید

منبع: تین نیوز

کلیدواژه: بخش خصوصی سرمایه گذاری صنایع و معادن قانون کشتی مظفرالدین شاه امین الضرب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۰۵۶۳۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آفریقا، اقیانوس فرصت‌ها برای تجار و بازگانان ایرانی/ضرورت صادرات برای تحقق جهش تولید

وزیر صمت در راستای برگزاری دومین اجلاس ایران و آفریقا و با توجه به آغاز به‌کار نمایشگاه فرصت‌های صادراتی (ایران اکسپو ۲۰۲۴)، فرصت پیش آمده برای ارائه‌ی دستاوردهای کشور به بازرگانان و تجار بین‌المللی، آفریقا را اقیانوس فرصت برای فعالان تجاری کشور دانسته و از صنعتگران ایران دعوت کرد تا از فرصت‌های اقتصادی در بازار آفریقا بهره‌مند شوند.

به گزارش ایسنا، روز گذشته (جمعه ۷ اردیبهشت ماه)، دومین اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا با حضور مقامات عالی اقتصادی بیش از ۳۰ کشور آفریقایی و با سخنرانی سیدابراهیم رئیسی در محل سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزار شد.

عباس علی آبادی- وزیر صنعت، معدن و تجارت- نیز که در این اجلاس حضور داشته و سخرانی کرده است، شب گذشته با حضور در یک برنامه تلویزیونی، با اشاره به اجلاس مذکور، اظهار کرد: اجلاس با آفریقا را داشتیم و از روز شنبه (هشتم اردیبهشت ماه) بزرگترین نمایشگاه دستاوردهای کشور برای معرفی به بیش از ۲۰۰۰ بازرگان و تاجر بین‌المللی برگزار می‌شود که قطعا تبعات خوبی به دنبال خواهد داشت.

برای تحقق جهش تولید، صادرات ضروری است

وی با بیان اینکه اجلاس آفریقا با تعداد زیادی از مقامات ارشد سیاسی آفریقا به خوبی برگزار شد که می‌تواند تاثیرات خوبی در رفاه و اقتصاد کشور داشته باشد، تصریح کرد: آفریقا، می‌تواند اقیانوس فرصت‌ها برای بازرگانان و تجار ایرانی باشد؛ از جمله مهمترین این فرصت توسعه‌نیافتگی کامل آفریقاست. البته آفریقایی‌ها به صورت جامع برنامه‌هایی را برای توسعه پیگیری می‌کنند و توانسته‌اند در این زمینه موفقیت خوبی با تلاش بسیار کسب کنند؛ این موفقیت‌ها نشان می‌دهد که آفریقایی‌ها بطور جامع و به صورت برنامه‌ریزی شده برنامه خوبی را دنبال می‌کنند و همین برنامه‌ها نشان می‌دهد که فرصت‌های بسیار زیادی برای صنعتگران، تجار و بازرگانان ما وجود دارد.

وی ضمن تاکید بر اینکه برای تحقق جهش تولید باید دروازه صادرات باز شود، گفت: در بسیاری از کالاهایی که در کشور تولید می‌شود، به‌سبب اینکه فرصت صادرات ندارد یا بازار صادراتی ندارد، مطابق با ظرفیت تولید صورت نمی‌گیرد و مجبوریم تولید را محدود کنیم؛ بطور مثال در حوزه‌ی لوازم خانگی، رشد خوبی به لحاظ کیفیت، کمیت و تیراژ داشته‌ایم اما همچنان در تهدید کالاهای قاچاق هستیم.

مقام عالی وزارت صمت، در تشریح چالش‌های موجود در آفریقا، تاکید کرد: یکی از مهمترین چالش‌های ما برای فعالیت در آفریقا، نبود زیرساخت است؛ البته این موضوع با توجه به ظرفیت‌هایی که در توسعه زیرساخت حوزه‌های انرژی و حمل‌ونقل داریم، یک فرصت محسوب می‌شود؛ نرخ رشد اقتصادی در آفریقا از متوسط جهانی بیشتر است، این به معنای فرصت است و ما باید از آن استفاده کنیم.

علی‌آبادی ادامه داد: درباره چالش‌های توسعه تجارت با آفریقا نیز مهم‌ترین چالش‌، رقبا هستند که تلاش می‌کنند پس از حضور ما در آفریقا با ابزارها و شیوه‌های مختلفی همچون تحریم، جلوی این موضوع را بگیرند. البته که برنامه وزارت صمت این است که تجارت ایران و آفریقا را توسعه داده و صادرات و واردات نسبت به شرایط فعلی، دو برابر شود. در این خصوص باید ظرفیت‌های مالی و اقتصادی خود را به نفع صادرات بسیج کنیم و هر مانعِ در مسیر صادرات را، برداریم.

وزیر صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: برای آنکه بتوانیم در وهله‌ی اول در این اجلاس، بصورت رو در رو صنعتگران، تجار و بازرگانان و مسئولان  اتاق‌ها را در مقابل هم قرار دهیم تا شناخت آن‌ها از یکدیگر بیشتر شود، در گان نخست بایستی همین افزایش شناخت طرفین از یکدیگر فراهم شود. بنظر بنده در این نقطعه ضعف بسیار است؛ آفریقایی‌ها ما را خوب نمی‌شناسند ما هم آنها را خوب نمی‌شناسیم، نمی‌دانیم چه فرصت‌هایی آنجا وجود دارد. آنچه که تاکنون منعکس شده به نظر بنده کافی نیست،؛ فلذا باید بررسی جامع صورت بگیرد. مطالعات گسترده‌ای را در دست انجام داریم. سازمان توسعه تجارت نیز در تلاش است تا این فرصت‌ها را شناسایی و به اصحاب تجارت و صنعت معرفی کند.

وزیر صنعت، معدن و تجارت خاطرنشان کرد: در این توسعه‌ی تجارت، اولویت را در اختیار شرکت‌هایی قرار خواهیم داد که صادرات محور و دانش‌بنیان هستند؛ شرکت‌هایی که حداقل ارزبری و بیشترین میزان ارزآوری را دارند. در حوزه‌ی مشارکت مردم نیز، این مشارکت زمانی رخ خواهد داد که بتوانیم از سرمایه‌های خُرد مردم استفاده کنیم. تلاش ما بر این است که ارز را به افراد و شرکت‌هایی که در اولویت تخصیص ارز هستند، تخصیص دهیم تا به سمت تجارت و صادرات، آن هم صادرات به‌ مقاصدی نظیر آفریقا گام بردارند.

وی افزود: در حال حاضر به‌دنبال تعریف پروژه‌هایی هستیم که بر اساس آن‌ها بتوانیم صندوق‌های پروژه تاسیس کنیم تا مردم با سرمایه‌های خرد خود در پروژه‌های ملی مشارکت کنند؛ در این راستا به زودی اطلاع‌رسانی‌هایی صورت خواهد گرفت؛ چنانچه بتوانیم این هدف را محقق کنیم، بخش مشارکت مردم در شعار سال را به معنای واقعی و الگوی تازه محقق کنیم.

نمایشگاه دائمی کالاهای ایرانی در آفریقا تا پایان سال

او تاکید کرد: تلاش ما بر این است که تا پایان امسال در تمام یا حداقل بخشی از کشورهای آفریقایی که محوریت دارند، نمایشگاه‌های دائمی برای کالاهای ایرانی را فراهم کنیم؛ ضمن اینکه برای آفریقا نیز این فرصت را ایجاد خواهیم کرد که در کشور ما پایگاه معرفی خود را داشته باشند. خوشبختانه تراز تجاری ما با آفریقا کاملاً مثبت است؛ بنابراین رویکرد این است که واردات خود را نیز از آفریقا افزایش دهیم. تا پایان امسال تعداد رایزن‌های بازرگانی ما در آفریقا به ۱۲ مورد می‌رسد و تعداد مراکز بازرگانی به ۱۵ مرکز خواهد رسید.

علی‌آبادی تصریح کرد: رقبای ایران حتماً برای ایران مزاحمت ایجاد خواهند کرد؛ از جمله اقدامات مهمی که در این حوزه باید انجام داد، ایجاد و فراهم کردن ابزار تجارت است. مهمترین ابزار آن، حمل‌ونقل است. برای شرق و شمال آفریقا پوشش نسبتاً خوبی وجود دارد و طبق دستور رئیس‌جمهور نیز برای غرب و جنوبی آفریقا هم از لحاظ حمل‌ونقل پوشش بایستی داشته باشیم؛ کارهای سختی است اما حتماً انجام خواهیم داد.

 از اشتیاق آفریقا به استفاده از خودروهای روز دنیا، بهره‌ ببریم

وزیر صمت با تاکید بر اینکه آفریقا فرصت خوبی برای صنایع دانش‌بنیان ایران است، گفت: کشورهای آفریقایی در حوزه آموزش، هدف‌گذاری‌های خوبی کرده‌اند، ایران باید از این فرصت استفاده کند. همچنین شرکت‌های مهندسی و زیرساخت ما نیز می‌توانند پروژه‌های بزرگی در آفریقا اجرا کنند. کشورهای آفریقایی علاقه‌مند هستند از خودروهای روز استفاده کنند و این فرصت مناسبی برای ایران است.

وی در ادامه تاکید کرد: ما در بخش معدن ظرفیت‌های خوبی داریم، متاسفانه تا به امروز به قدر کافی به این موضوع پرداخته نشده است و در فرمایشات مقام معظم رهبری نیز به وضوح این موضوع را می‌بینیم. بارها تاکید داشتند و همین امسال هم تاکید داشتند که از فرصت معدن استفاده شود، اتفاق خوبی که باید بیافتد و تا حالا نیافتاده، اکتشاف است. ما باید اول ببینیم چه داریم. متاسفانه دراین بخش کم کار شده و بایستی بیشتر شود.

علی آبادی در پایان خاظرنشان کرد: برنامه ما این است که تا پایان سال ۱۴۰۳ همه کشور را پایش کرده و از همه ظرفیت‌ها استفاده کنیم. فراخوان خواهیم داد تا بدانیم چه داریم؛ بعد از آنکه  بدانیم چه داریم، این‌ها را به مزایده می‌گذاریم و مردم و صندوق‌های پروژه مردمی می‌توانند شرکت کنند. این صندوق‌ها بسیار سودآور هستند.

انتهای پیام